Makine Mühendisi Güngör Kaya: "İzmir'de Deprem Gerçeğine Göre Adımlar Atılmalıdır"
Bilim insanlarının İzmir'de de büyük bir depremin yaşanabileceğini söylediklerini belirten Makine Mühendisi Güngör Kaya, Olası İzmir depreminin sonuçlarını en aza indirmek için yetkililerin hızlı ve kalıcı önlem almaması halinde binaların büyük hasar göreceğini ve can kayıplarının yaşanabileceğini söyledi.
Depremler Sadece Tartışılıyor Önlemler Alınmıyor
Makine Mühendisi Güngör Kaya, Van'da meydana gelen 7.2 şiddetindeki depremde eğer yetkililer zamanında deprem konusunda hızlı ve kalıcı önlem almış olsalardı binaların yıkılmasına ve yurttaşlarımızın canlarını kaybetmesine engel olunmuş olacaktı. Türkiye'de senelerdir bu depremleri tartışmayı sürdürüyoruz ama nedense ilgililer hep bu konuya kayıtsız kalıyor" diye konuştu.
Deprem Sorunu Çok Bilimli İncelenmelidir
Depremin çok yönlü ele alınması gereken karmaşık bir süreci içerdiğine dikkat çeken Makine Mühendisi Güngör Kaya; 'Japonya başta olmak üzere deprem sorunuyla boğuşan birçok ülkede depremler çok bilimli bir mühendislik ve mimarlık alanı olarak incelenmekte ve takip edilmektedir. Ülkemizde ise bu özen gösterilmiyor.' dedi.
İzmir'in Hasar Riski Yüksek Bölgeleri Detaylı Olarak Belirlenmeli
Bilim insanlarının İzmir'de de büyük bir depremin yaşanabileceğine işaret ettiğini belirten Güngör Kaya, 'Bu nedenle İzmir ili genelinde olabilecek olası bir depremde hasar riski yüksek bölgeler detaylı olarak belirlenmeli ve bu bölgelerde gereken tedbirler şimdiden alınmalıdır' diye konuştu.
DEPREM SORUNUNUN ÇÖZÜMÜNE YÖNELİK ÖNLEMLER
Bütün yetkilileri deprem konusunda gerekli adımları atmaya ve işbirliğine çağıran Makine Mühendisi Güngör Kaya, kalıcı önlemlere yönelik önerilerini ise şöyle sıraladı:
Deprem öncesi, deprem sırası ve sonrasında yapılacak çalışmalara ilişkin kamu ve toplum yararını temel alan bir İzmir Deprem Stratejisi, İzmir Deprem Master Planı ve Afet Yönetimi Stratejik Planı oluşturulmalıdır.
Yapı denetimi uygulamasını yönlendiren kararlar, ilgili bütün kurum ve kuruluşların katılımıyla oluşturulmalıdır. İmar, Yapı, Dönüşüm Alanları, Yapı Denetim ve Afet Yasaları; TMMOB ve bağlı ilgili Odalar, üniversiteler ve ilgili kesimlerin katılımıyla düzenlenmeli; bu kuruluşlar mevzuat süreçlerinin asli unsurları olarak tanınmalıdır.
Mevcut Yapı Denetim Yasasının öngördüğü, ticari yanı ağır basan yapı denetim şirketi modeli yerine; uzmanlık ve ahlaki niteliklere sahip yapı denetçilerinin etkinliğine dayalı, meslek odalarının sürece etkin katılımını sağlayacak yeni bir planlama, tasarım, üretim ve denetim süreci modeli benimsenmelidir. Mevcut yasa iptal edilerek yeni bir yasa çıkarılmalı; 3194 sayılı İmar Yasası ve bağlı ikincil mevzuat, söz konusu model esas alınarak yeniden düzenlenmelidir.
Bütün kamu yapıları yasa kapsamına alınmalı; TOKİ v.b. kuruluşların inşaatlarının denetimi yeni yapı denetim sistemine dahil edilmelidir.
Denetçi belgeleri ve takibi ile yapı denetimi mekanizmasında yer alan meslektaşların sicillerinin tutulması ve meslek içi eğitimler TMMOB`ye bağlı Odalarca yapılmalıdır.
Bina ve doğal eki mekanik tesisatının tasarım, üretim ve bakımında üretenler ve denetleyenler MMO tarafından belgelendirilmiş konunun uzmanı mühendisler olmalı, bu husus bütün yasal düzenlemeler ve Yapı Denetimi Yasasında yer almalıdır.
I. ve II. sınıf gayri sıhhi müesseseler kapsamındaki endüstriyel tesislerin birbirlerine güvenlik–yaklaşma mesafeleri konusunda gerekli çalışmalar yapılarak standart ve koşullar imar mevzuatına aktarılmalı; bu mesafeler içindeki alanlar Bakanlar Kurulu Kararı ile "afet bölgesi", "yapı yasaklı alan" ilan edilmelidir.
Okullar, hastaneler başta olmak üzere kamu yapılarının depreme karşı güvenli olup olmadıklarının konunun uzmanı mühendisler tarafından tespitine yönelik çalışmalarda üniversiteler, TMMOB`ye bağlı ilgili Odalar ve Belediyeler yer almalıdır.
Sağlık, su, yağmur suyu, atık-sıcak-kızgın su, buhar, kızgın yağ, ısıtma, soğutma, asansör, doğalgaz, LPG, sanayi gazı, yakıt, acil durum, ışıklandırma, yangın, elektrik, yalıtım, güvenlik, depolama, havuz, iletişim ve ulaştırmaya ilişkin tüm tesisat uygulamaları deprem, acil ve afet durumları açısından incelenmeli, TMMOB`ye bağlı ilgili Odalar eğitim, belgelendirme ve denetim süreçlerine tabi olmalıdır.
Doğalgaz, elektrik, ısıtma kazanları, jeneratörler ve gaz tesisatları için erken uyarıcı ve gaz/akım kesici sistemler uygulanmalı, denetimleri meslek odalarınca yürütülmelidir.
Doğalgaz firmalarının MMO`dan yetki belgeli mühendislerle çalışması sağlanmalı; doğalgaz projeleri ve montaj denetimleri MMO`nun mesleki denetiminden geçirilmelidir.
Yapı Sigortası ve Mesleki Sorumluluk Sigortası sistemine bir an önce geçilmelidir.
Bilim insanlarının İzmir'de de büyük bir depremin yaşanabileceğini söylediklerini belirten Makine Mühendisi Güngör Kaya, Olası İzmir depreminin sonuçlarını en aza indirmek için yetkililerin hızlı ve kalıcı önlem almaması halinde binaların büyük hasar göreceğini ve can kayıplarının yaşanabileceğini söyledi.
Depremler Sadece Tartışılıyor Önlemler Alınmıyor
Makine Mühendisi Güngör Kaya, Van'da meydana gelen 7.2 şiddetindeki depremde eğer yetkililer zamanında deprem konusunda hızlı ve kalıcı önlem almış olsalardı binaların yıkılmasına ve yurttaşlarımızın canlarını kaybetmesine engel olunmuş olacaktı. Türkiye'de senelerdir bu depremleri tartışmayı sürdürüyoruz ama nedense ilgililer hep bu konuya kayıtsız kalıyor" diye konuştu.
Deprem Sorunu Çok Bilimli İncelenmelidir
Depremin çok yönlü ele alınması gereken karmaşık bir süreci içerdiğine dikkat çeken Makine Mühendisi Güngör Kaya; 'Japonya başta olmak üzere deprem sorunuyla boğuşan birçok ülkede depremler çok bilimli bir mühendislik ve mimarlık alanı olarak incelenmekte ve takip edilmektedir. Ülkemizde ise bu özen gösterilmiyor.' dedi.
İzmir'in Hasar Riski Yüksek Bölgeleri Detaylı Olarak Belirlenmeli
Bilim insanlarının İzmir'de de büyük bir depremin yaşanabileceğine işaret ettiğini belirten Güngör Kaya, 'Bu nedenle İzmir ili genelinde olabilecek olası bir depremde hasar riski yüksek bölgeler detaylı olarak belirlenmeli ve bu bölgelerde gereken tedbirler şimdiden alınmalıdır' diye konuştu.
DEPREM SORUNUNUN ÇÖZÜMÜNE YÖNELİK ÖNLEMLER
Bütün yetkilileri deprem konusunda gerekli adımları atmaya ve işbirliğine çağıran Makine Mühendisi Güngör Kaya, kalıcı önlemlere yönelik önerilerini ise şöyle sıraladı:
Deprem öncesi, deprem sırası ve sonrasında yapılacak çalışmalara ilişkin kamu ve toplum yararını temel alan bir İzmir Deprem Stratejisi, İzmir Deprem Master Planı ve Afet Yönetimi Stratejik Planı oluşturulmalıdır.
Yapı denetimi uygulamasını yönlendiren kararlar, ilgili bütün kurum ve kuruluşların katılımıyla oluşturulmalıdır. İmar, Yapı, Dönüşüm Alanları, Yapı Denetim ve Afet Yasaları; TMMOB ve bağlı ilgili Odalar, üniversiteler ve ilgili kesimlerin katılımıyla düzenlenmeli; bu kuruluşlar mevzuat süreçlerinin asli unsurları olarak tanınmalıdır.
Mevcut Yapı Denetim Yasasının öngördüğü, ticari yanı ağır basan yapı denetim şirketi modeli yerine; uzmanlık ve ahlaki niteliklere sahip yapı denetçilerinin etkinliğine dayalı, meslek odalarının sürece etkin katılımını sağlayacak yeni bir planlama, tasarım, üretim ve denetim süreci modeli benimsenmelidir. Mevcut yasa iptal edilerek yeni bir yasa çıkarılmalı; 3194 sayılı İmar Yasası ve bağlı ikincil mevzuat, söz konusu model esas alınarak yeniden düzenlenmelidir.
Bütün kamu yapıları yasa kapsamına alınmalı; TOKİ v.b. kuruluşların inşaatlarının denetimi yeni yapı denetim sistemine dahil edilmelidir.
Denetçi belgeleri ve takibi ile yapı denetimi mekanizmasında yer alan meslektaşların sicillerinin tutulması ve meslek içi eğitimler TMMOB`ye bağlı Odalarca yapılmalıdır.
Bina ve doğal eki mekanik tesisatının tasarım, üretim ve bakımında üretenler ve denetleyenler MMO tarafından belgelendirilmiş konunun uzmanı mühendisler olmalı, bu husus bütün yasal düzenlemeler ve Yapı Denetimi Yasasında yer almalıdır.
I. ve II. sınıf gayri sıhhi müesseseler kapsamındaki endüstriyel tesislerin birbirlerine güvenlik–yaklaşma mesafeleri konusunda gerekli çalışmalar yapılarak standart ve koşullar imar mevzuatına aktarılmalı; bu mesafeler içindeki alanlar Bakanlar Kurulu Kararı ile "afet bölgesi", "yapı yasaklı alan" ilan edilmelidir.
Okullar, hastaneler başta olmak üzere kamu yapılarının depreme karşı güvenli olup olmadıklarının konunun uzmanı mühendisler tarafından tespitine yönelik çalışmalarda üniversiteler, TMMOB`ye bağlı ilgili Odalar ve Belediyeler yer almalıdır.
Sağlık, su, yağmur suyu, atık-sıcak-kızgın su, buhar, kızgın yağ, ısıtma, soğutma, asansör, doğalgaz, LPG, sanayi gazı, yakıt, acil durum, ışıklandırma, yangın, elektrik, yalıtım, güvenlik, depolama, havuz, iletişim ve ulaştırmaya ilişkin tüm tesisat uygulamaları deprem, acil ve afet durumları açısından incelenmeli, TMMOB`ye bağlı ilgili Odalar eğitim, belgelendirme ve denetim süreçlerine tabi olmalıdır.
Doğalgaz, elektrik, ısıtma kazanları, jeneratörler ve gaz tesisatları için erken uyarıcı ve gaz/akım kesici sistemler uygulanmalı, denetimleri meslek odalarınca yürütülmelidir.
Doğalgaz firmalarının MMO`dan yetki belgeli mühendislerle çalışması sağlanmalı; doğalgaz projeleri ve montaj denetimleri MMO`nun mesleki denetiminden geçirilmelidir.
Yapı Sigortası ve Mesleki Sorumluluk Sigortası sistemine bir an önce geçilmelidir.
